Inalisngaw Sa Palarong Pambansa 2023

GIKAN pa niadtong 1948, matag tuig gihimo ang kinatasang tigi sa nagkalainlaing sports, o dula nga gisalmotan sa tanang rehiyon sa atong nasod gikan sa nagkalainlaing eskuylahan pribado o publiko ang Interscholastic Meet nga karon— Palarong Pambansa na. Niadtong 2020, nahikatulog sa tulo ka tuig tungod sa pandemic. Ug karon 2023, gikahinaman og gihugopan sa tanang atleta og coaches sa iyang pagbangon. Kini giapilan sa 17 ka rehiyon sa atong nasod; gipahigayon sa Department of Education sa pakig-alayon sa local government diin himoon ang dula. Ang mga hinashasang mananaog maoy pilian aron dalhon sa hataas nga kompetisyon batok sa ubang nasod sama sa Asean ug Olympic Games diin kita sa kanunay madasigong miapil gikan sa kanhiayng mga katuigan.

Niadtong Hulyo 29 hangtod sa Agosto 5, malamposong gipahigayon ang 63rd Palarong Pambansa 2023, sa Marikina

Sports Complex uban sa pakig-alayon sa Deped ug sa lokal nga kagamhanan sa Marikina City. Kini gitambongan sa kapin sa 9,000 ka atleta ug coaches sa 17 ka rehiyon. Sa opening program, ang pinasidungang mamumulong si Presidente Bongbong Marcos Jr. Ug matod pa niya, “All students-athletes in their school are winners, and someday bring glory to the country. The government remains steadfast in developing their prowess of our young children for their well-being and develop the spirit of sportsmanship.” Mipalanog sad og madasigong mga pulong ang amahan sa siyudad, si Mayor Marcelino Teodoro.

Ang mga kalipikadong moapil kadto rang mga student-athlete sa pribado ug publikong tulunghaan; dili molapas sa 13 ang edad sa elementary level ug 18 pod sa secondary sa adlaw sa pagsugod sa dula. Kini ang tigi sa 34 sports games ug 1,573 ka events. Puno sa kasadya ug kalipay ang gihambin sa tanang partisipante, kay mibangon, mibalik na ang ilang gipaabot. Gikahimut-an ug gikalipay sa tanan kay libre ang pagtan-aw didto sa nagkalainlaing venue sa siyudad.

Usa sa mga highlight o paukyab nga pasundayag mao ang dula nga lahi o traditional games sama sa patintero, tumba-lata, ug kadangkadang nga gikahimut-an sa tanan.

Subay sa nangaging katuigan, ang NCR gyod kanunay ang mangharos sa dula tungod kay daghan sila og partisipasyon, ug bastante pod ang funding sa mga siyudad nga moresulta sa maayong training sa mga atleta.

Sa kataposang ihap, ang kampeyon mao ang NCR o National Capital Region nga nakadughit og 85 ka bulawan, 74 ka pilak og 55 ka bronse, gisundan sa Rehiyon VI (Western Visayas), ug sa ikatulong dapit ang Rehiyon IV-A (CALABARZON) base sa medalyang bulawan nga nakuha.

Ang mga ngalan sa 17 ka Rehiyon:

Region I – RIAA (Ilocos Region)

Region II – CaVRAA (Cagayan Valley Region)

Region III – CLRAA (Central Luzon Region)

Region IV-A – STCAA (Southern Tagalog Calabarzon Region) Region IV-B – MRAA (MIMAROPA Region)

Region V – BRAA (Bicol Region)

Region VI – WVRAA (Western Visayas Region)

Region VII – CViRAA (Central Visayas Region)

Region VIII – EVRAA (Eastern Visayas Region)

Region IX – ZPRAA (Zamboanga Peninsula Region)

Region X – NMRAA (Northern Mindanao Region)

Region XI – DaVRAA (Davao Region)

Region XII – SRAA (SOCCSKSARGEN Region)

Region XIII – Caraga Administrative Region

BARMMAA – (Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao)

CARAA – (Cordillera Administrative Region)

NCRAA – (National Capital Region)

mohatag og cash incentives sa mga nakakumkom og medalya. Ang nakakuhag bulawan makadawat og P40 mil; 25 ang sa Deped ug 15 ang ihatag sa city government;

P12 mil ang ihatag sa naka-silver ug P10 mil sa naka-bronze.

Sa closing program, Agosto 5, 2023 didto sa Marikina Sports Complex, gitambongan usab ni Vice President ug DepEd Secretary, Sarah Duterte, ug dayon gi-turn-over ang flag

sa Palaro kang Mike Rama, mayor sa Cebu City kay didto ang sunod Palaro. Human sa programa, dihay mga sayaw, concerts para sa tanan aron malipay ug mahimong halandomon sa mga atleta ang ilang paghiduaw sa Marikina. Ug dayon gitapos sa pagbuhi sa nakalainlaing bulok sa siga ug buto-buto sa fireworks.

Gawas sa mga medalya nga ilang nabitbit, ang tanang athlete adunay cash allowance nga ipahalipay kanila depende sa rehiyon ug ubang mga incentives. Hinuon, nalipay ang tanang delegasyon sa matag usa, tungod kay ang 17 ka rehiyon nga ming-apil, nakabitbit gyod og labing menos duha ka bulawan sa ilang pagpamauli.

Mabuhi ang 2023 Palarong Pambansa! Magkita-kita na sab sa sunod tuig puhon, didto sa Harang Dakbayan sa Kabisay-an — Cebu City. —

Puno sa kasadya ug kalipay ang gihambin sa tanang partisipante, kay mibangon, mibalik na ang ilang gipaabot. Gikahimut-an ug gikalipay sa tanan kay libre ang pagtan-aw didto sa nagkalainlaing venue sa siyudad…

ALAS singko na, nagdali na si Mamser nga mogawas sa tunghaan ug moadto sa labing duol nga ATM. Ingon anang orasa, ayaw kahibulong nganong taas ang linya, ug napuno na pod ang mga mall ug Jobee. Tingsuweldo na. Matod sa Republic Act No. 11466 o mas nailhan nga Salary Standardization Law of 2019, naabot na sa fourth tranche ang suholan niadtong Enero 2023. Pasabot niini, P27,000 na ang suweldo sa Teacher 1, maoy sagad nga entry nga suholan sa mga magtutudlo sa pangpubliko nga tunghaan.

Si Mamser, nagdali dayon og tuplok sa numero aron makita kon pila ang suweldo. Kon nagtuo ka nga P27,000 ang mogawas, diha ka nasayop. Ayaw kalimti nga aduna pay tax, ug kontribusyon sa GSIS. Ug kon adunay loan (di ni siya malikayan, daw hapit tingali tanang magtutudlo adunay loan sa pribadong mga banko o lending company) ayaw na lang pod kahibulong nga ang suweldo na lang ni Mamser kay P13,460 (salary reveal! Mao ni ang limpiyo nako kada suweldo kadtong wa pa ko mibiya sa DepEd). Apan, sagad sa mga magtutudlo, dili na kaabot og diyes mil ang ilang suweldo. Ang uban gani di na moadto sa ATM kay naprenda na man ni Mamser ang iyang debit card. Makahimuot. Makalagot. Makasagmuyo.

Sa bag-ohay lang gipagawas nga datos gikan sa IBON Foundation, “Minimum Wage vs Family Living Wage Per Region”, makita nato nga ang usa ka pamilya nga adunay lima ka membro sa NCR (National Capital Region), nanginahanglan og Php 25,303 kada buwan. Matod sa IBON, ang daily nominal minimum wage rate sa NCR kay P570, apan ang family living wage rate alang sa pamilya nga adunay lima ka membro kay P1,163. Sa Rehiyon VII, ang daily nominal kay P435, apan ang family living wage kay P1,230. Makita nato nga ubos ang suholan sa Rehiyon VII apan ang galastohan kay mas dako pa sa NCR.

Balik ta suweldo ni Mamser nga P27,000. Daw makaigo kini, no? Apan, ayaw kalimti nga aduna pay tax, ug utang si Mamser. O, lagi, igo ra man gyod, igo ra gyod nga makakaon kaduha o katulo sa usa ka adlaw, makabayad sa kuryente ug tubig, ug ubp. Apan aduna bay matigom? Kini ba nga suholan kay makatabang aron makaandam si Mamser kon adunay maaksidente nga membro sa pamilya o nagub-an og balay tungod sa kalamidad? Tingali kon mahitabo man kini, igo ra gyod mangalot sa ulo si Mamser.

Tinuod gyod nga living paycheck to paycheck si Mamser. Tinuod pod na nga igo ra tang makakupot kadiyot sa kuwarta og mahanaw dayon kini. Tinuod pod na nga daghan og utang si Mamser. Mao nga way puas nga gisulong sa unyon nga Alliance of Concerned Teachers ang pag-umento sa suholan. Niadtong Mayo 1, dul-an usa ka libo ka magtutudlo ang mingprotesta

alang sa pag-umento sa suholan, pagdungag og mga benepisyo, reporma sa edukasyon, ug ubp. Sa ilang protesta, gihangyo nilang Mamser nga dunggon na unta ang ilang mga hangyo ug dili angay mogahin og panahon ang DepEd, nga gipangulohan karon ni Bise-Presidente Duterte, sa pagpang-red-tag ug pagpanglista sa mga magtutudlo kon kinsay membro sa unyon.

Matod ni Vladimer Quetua, ang chairman sa Alliance of Concerned Teachers (ACT), nga nagdawat na si Mamser sa dili tawhanong kahimtang sa trabaho sa atong mga eskuylahan diin si Mamser nagtudlo intawon sa huot ug init nga mga klasrum. Matod pa niya nga sila si Mamser kay gipugos nga mohimo og mga trabaho nga dili man unta trabaho sa usa ka magtutudlo, ug obligado gihapon nga mopalit og mga kinahanglanon sa mga klasrum.

Niadto pong adlawa, sa pagprotesta nila ni Mamser, giagi na lang intawon nila og zumba ang ilang hangyo, ug nag-Flores De Mayo. Ug ang mga ngalan sa rayna? Rayna Poortia, Rayna Haggarda, Rayna Walang Pahinga, Rayna Fiona, Rayna Pinaasa, ug ubp.

Dungag ni Quetua, “Ang tuig 2023 maoy usa ka makahuloganong tuig alang kanato nga mga magtutudlo. Ang kataposang bahin sa mga benepisyo… nga matapos niining tuiga, ug dili namo tugotan nga ang Kongreso dili mopasa og balaod alang sa pag-umento sa suholan kay ang atong kasamtangang suhol ubos kaayo komparar sa kinahanglanon sa panginabuhi.”

Sukad niadtong protesta, wala gihapoy senyales nga moumento ang suholan nilang Mamser.

Sa bag-ohay lang natapos nga ikaduhang SONA ni Presidente Marcos Jr., wa gyod mahisgoti ang butang nga gikahinaman untang madungog nilang Mamser. Walay mga pulong mahitungod sa suholan, o benepisyo. Matod pa sa mga komento sa mga membro sa ACT facebook group: Na-scam na sad ang mga teacher; wala gyoy plano para sa teachers; mao nay giingon, salig lang pero ayaw og laom; kon election humot ang maestra, makaluya; pailad man mo god.

Hangtod karon, sa pagsuwat niining artikulo, wala gihapon moabot ang 2021 Performance-Based Bonus o PBB sa mga magtutudlo.—

Apan, sagad sa mga magtutudlo, dili na kaabot og diyes mil ang ilang suweldo. Ang uban gani di na moadto sa ATM kay naprenda na man ni Mamser ang iyang debit card…