Manila Bulletin

Sangaaruy-oy a Batek (20)

Teresita B. Tingonong-Ambalneg

Ti Napalabas: Nagkasar da Mao ken Marlon. Timmabuno ni Liza a dati a nobia ni Marlon. Inlawlawag ni Marlon nga awandan ken Liza. Nagaplay ni Mao iti US ken Canadian visa. Tapno mapaalisto ti ipapanna idiay Canada, nagaplay ni Mao iti trabaho a nakabase idiay Quebec. Naawat iti trabaho isuna laeng ta parikut ni Mao ti panaginawna. Immunan ni Marlon idiay Canada, ngem nagbakasion met laeng a dagus. Isu met a yawag ni Paula a napan ni Liza idiay Montreal tapno pasiarenna ni Marlon. Ipadamag met ni Mao ti panangipangta ni Liza nga agawenna ni Marlon iti panagkitada iti resort ni Carlos. Iti panagsarsaritada, nadakamat ni Marlon ti ayatna nga agyan iti Filipinas ket impudno ni Mao a dina met kayat ti agyan iti abroad.

(Maika-20 a Paset)

NABARINGKUAS ni Mao. Nagmalanga. Adda iti kuartoda iti balayda idiay Maginhawa. Narnekan iti turog ni Marlon iti abayna. “Diosko!” nayesngawna. Kinarawana ti tianna ta nagpigsa ti garaw dagiti singin. “Agtalnakayo. Nakigot laeng ni mama,” kinunana.

Bimmangon ket nagturong iti kasilia. Nagdiram-os. Dandanin aglawag.

“Good morning, Manang Vilma!” inkablaawna iti kaduada iti balay.

“Kasta met. Mabalinmon ti uminum ‘ti gatasmo. Warming ditoy microwave itay pay laeng.” Inyaon ni Vilma iti microwave ti tasa ket impasangona ken ni Mao agraman ti tinapay a napalamanan iti hamon, itlog ken keso. “Nagsapan a nakariingka? Ania nga oras a mapankayo agehersisio?” Ti ipapanda panagpagpagna agingga iti Circle ti kayatna a sawen.

“Matmaturog pay laeng ni Marlon, manang. Isu a saankami siguron a mapan ta masapakami pay a mapan idiay Medical City,” insungbat ni Mao.

Intugotna iti kuartoda ti tray a naglaon iti naibaso a gatas ken sandwich. Impatayna iti rabaw ti tokador sa nagtugaw iti sango ti sarming. Pinunggosna ti pagatabagan a buokna. Agpapukis inton masibet ni Marlon.

Pasaray taliawenna ti asawana a narnekan. Masikoran gapu iti tagtagainepna. Ania ti kayat a sawen daydiay?

Mapanna kano pay idi itulod ni Marlon idiay NAIA ta mapanen daytoy idiay Canada. Nabayagda a nagtugtugaw iti pagurayan dagiti pasahero iti iluluganda iti eroplano. Naiserreken ni Marlon ti dakkel a maleta ken ti higante a teddy bear nga intedna. Ti laengen panakkelen a shoulder bag ken ti jacket-na ti awitna.

Maikaduan nga awag a sumrekdan iti tube ngem awan gargaraw ni Marlon a makipilia. Agmalmalanga a kasla adda ur-urayenna. Pati isuna, agmalmalanga met a masmasdaaw. Dinagdagna ni Marlon. Ngem di ikaskaso daytoy.

Nagpakada a mapan iti comfort room ta makaisbo unay. Kinse minuto pay sakbay a mayawag ti maikatlo nga ayab dagiti lumugan iti eroplano. Ngem idi agsubli iti yan ni Marlon, isu met a mayawag nga agkargan ti eroplano a mapan idiay Australia.

Kitkitaenna a timmakder ni Marlon a nangsabat iti sumungad a babai. Naginnagekda sakbay a nagturongda iti pila a para Australia. Kasla nailansa iti nagtakderanna. Idi kitaenna ti nagtugawanna sakbay a nagturong iti CR, naipaidda ti higante a teddy bear a pinanawan ni Marlon.

Kamakamenna koma ni Marlon ngem saan a makagaraw. Buybuyaenna latta idan a nagturog iti pila. Nakakapet ni Marlon iti siket ti babai. Saanen a timmaliaw pay agingga a nakalabasda iti agsitar kadagiti papelesda ken saannan a makita ida.

“Marlon!” impukkawna. Isu metten a nakariing. Mabalin ngata a pumayso ti maysa a darepdep? Nagtig-ab idi maibusna ti sandwich ken gatas. Agidda koma ngem isu met nga agballikid ni Marlon. Apagisu ti ima daytoy iti luppona.

“Romilla…” Umis-isem ni Marlon nga agsasao. Di maawatan ni Mao ta Pranses met. Romilla laeng ti nalawag nga imbalikasna.

Nagpangrem ni Mao. Tumakder koma ngem ginuyod ni Marlon ket napaidda iti abay ti asawana. Kinayetketan daytoy. Ngem matmaturog ni Marlon.

“Agtagtagainepka la ngaruden sabali pay laeng ti awawagam. Agriingkan ta masapata a mapan ‘diay Medical City.” Ginunggon ni Mao ti abaga ni Marlon.

Nabaringkuas ni Marlon. Nagmalanga sakbay a nagpundo ken ni Mao dagiti matana. “Good morning, honey!” Agsuysuyaab a nanglidlid kadagiti matana. “Ania ti orasen?”

“Dandanin alas sais. Nalpasakon a namigat. Mayat ti ririingam, mayat siguro ti tagtagainepmo, ‘nia? Agsasaoka pay ngem diak maawatan ta Pranses sa met.”

“Good morning, Batek and Gameng!” Inaprosan ketdi ni Marlon ti tian ni Mao. Inag-agkanna pay. Kasla dina nangngeg ti ibagbaga ni Mao.

Ipasagid koma ni Mao ti Romilla a nangngegna a sinao ni Marlon ta kayatna a surduen ngem dina intuloy. Nakalawlawag a nagtagtagainepna.

“’Ka agdigosen ta sumarunokan idiay baba.” Bimmangon ni Mao ket immunan a rimmuar. Intugotna ti tray a nagyanan dagiti inusarna a namigat.

Inwalin ni Marlon ti ules. Agsagsagawisiw a bimmangon.

Nagsarimadeng ni Mao iti ridaw. Tinaliawna ti asawana. Lamolamo daytoy a nagturong iti banio. Nagsenias iti kappia ken kinerman daytoy idi agsabat dagiti matada.

Nabiit laeng ti check-up-na. Kuna ti doktor nga iti Medical City ti paganakanna ket saanen a nasken nga agpa-check-up manen iti sumaruno a bulan no la ketdi awan ti madi a marikriknana. Agsubli inton Marso a panaganakna. Namnamaenna a normal ti panagpasngayna, ngem no kasapulan ti CS, masapsapa a maoperaan.

Inkeddengda ti agawidda kalpasan ti pangrabii. Apaman a nalpas ti check-up, napanda iti department store. Adu ti tao a padada nga agkamakam nga aggatang kadagiti kasapulan para iti Paskua. Kayatna nga idiay koma Divisoria ti papananda ta nalaklaka ti magatang ngem madi ni Marlon. “Delikado sadiay no kastoy a panawen,” kinuna daytoy.

Nagbabawi met laeng ni Mao a sumrek iti department store idi makitana a nakaat-atiddog ti pila a sitaren dagiti guardia.

“Agawidta ngaruden. Saantan nga iparabii ti agbiahe. Malpas ti pangngaldaw, lumargatan,” Insingasing ni Marlon.

Apaman a naisimpada dagiti gamigamda kadagiti travelling bag-da, nagpakadadan ken ni Vilma. Pinarubuatan ni Vilma ida iti garahe. Ti D’Max da Mao ti inusarda a nagbiahe.

“No kayatmo ti maturog, ibagam ta umaliska dita likud,” kinuna ni Marlon idi sumrekdan iti NLEX. Nadlawna idi agpa-Manilada a nalaka nga agtuglep ni Mao.

“Saanak pay a makaturog. Siak koma ketdi ti agmaneho pay laeng sa sumublatkanto.”

“Siakon, mabannog dagita awitmo.”

Inliad ni Mao ti tugaw ket nagidda. Ginaw-atna ti comforter iti akinlikud a tugaw ket inyarpawna kadagiti tumengna.

“Umaliska dita likud ta agiddaka. Ingatom dagita sakam ta di mautnog.” Impaigid ni Marlon ti pickup iti lay bay ket insardengna. “Sadino ti kayatmo a pangrabiyanta ta riingenkanto?”

“Sea Foods, San Juan, La Union. Kukua ti tagaPeñarrubia daydiay a restauran.”

“Maiparit kenka ti seafoods. Uray no sadinon a panganan ‘diay San Fernando, puera seafoods.”

Saanen a naguni ni Mao. Iturogna ketdin.

Adu ti lugan iti kalsada ta panagaawid dagiti mapan ag-Paskua kadagiti lugarda. Mangrugin ti trapiko idi makaasidegda iti merging traffic iti Pangasinan. Dandanin alas sais iti rabii.

Nakariing ni Mao idi iparada ni Marlon ti lugan iti abay ti Max’s San Fernando. Rabiin. Ita laeng a sumardengda. Umuna a tinurong ni Mao ti comfort room ta masikoran unayen. Saan nga umdas ti maysa a pampers no agbiahe iti adayo.

Sumagmamano dagiti nadanonda nga agur-aguray iti mabakantean a lamisaan. Paunaenda koma ida a sumrek ta masikog ni Mao ngem nag-takeout-da laengen. Kanenda iti igid ti baybay idiay San Juan tapno saandan nga agpaluto pay iti resort. Aginanada bassit sadiay.

Nagangayanna, inggawid ida ti asawa ni Carlos. Sangsangpet ti pamiliada manipud New York idi naminsan nga aldaw. Nadanonda ida nga agpallailang iti igid ti baybay. Lepleppasda a nangrabii ngem adu ti sagana. Saanen nga inruar ni Mao dagiti ginatangda a kanenda.

Inkeddeng ni Panabang nga agparbangonda nga agawid idiay Abra tapno nawaya ti kalsada ken saan a napudot, ngem nagbaliw ti amin idi isingasing da Carlos

“No ay-ayatem ti asawam, saanmo a maaramid ti mapan iti sabali uray kasano ti kabayag a dikay nagkita.”

ken ti asawa daytoy nga agpaskuada laengen iti resort.

“Family reunion… ta saankami a makadaw-as idiay Abra,” kinuna ni Carlos.

Immannugot da Panabang ken Lagmani uray ta adda met ti kaduada iti balayda nga agbantay. Ken saan met a makapasiar idiay dagiti kakasinsinda idiay Lagangilang ta pimmusay ti buridek a kabsat daydi ama da Panabang.

Saan met a nagpangngadua da Victor, Ginay ken Marla idi awagan ni Mao ida. Sumabat ni Ricky manipud Baguio. Naikkan daytoy iti makalawas a bakasion manipud iti training-da a polis.

Naragsakda iti kaaldawan ti Paskua. Nagbalon dagiti naggapu iti Abra iti kalding ken native a manok a nayon dagiti nagsasanguanda a seafood nga intugot dagiti naggapu iti Bauang. Nakamakam da Apinan ken Edgar ti pangngaldaw.

“Malagipko gayam, Mao, kasano daydi inaplikaram a trabaho idiay Canada?” inamad ni Carlos idi agtugtugawdan ken Mao iti sirok ti lugo iti asideg ti kadakkela a kubo.

“Nakaipilakon dagiti papelesko for management pooling, angkel. No makapagpasngayak ket makasarunokami idiay Canada, mabalinkon ti sumrek no adda la ketdi bakante,” insungbat ni Mao. Kinitana ni Marlon a makipatpatang ti selpon iti kadaratan. Agpagpagna daytoy iti masabsabuagan dagiti allon. Dandanin tallopulo a minuto a makisarsarita.

“Naam-ammomi ken antim dagiti katugangam idi napankami idiay Honolulu idi napan a bulan. Sinangailidakami iti maysa a rabii,” impadamag ni Carlos.

“Nasayaatda, angkel. Awan ti pagkunaak. Kayatda ngarud a sumurotkamin idiay Canada no mabalinmin ti agbiahe. Kalpasan siguro a makagraduar ni Marlon tapno umaynakami alaen. Diak kabaelan ti dua nga ubbing nga aywanan iti eroplano.”

“Kalkalainganna. Marso ti kabulanam, Mayo, mabalinen,” inyanamong ni Carlos.

“Diak ammo, angkel. Kabaelak ngata nga aywanan ti dua sadiay? Pampanunotek nga alaen ni innang a kaduak nga agaywan ngem awan met ti agasikaso ditay balay. Isu met ti agtalon.” “Pagsaritaanyo ken Marlon a nasayaat no kasano.”

“Saan ngamin a naiplano idi. Saan a bale, no saankami a makasaruno daras, ania ngarud.” Nagsennaay ni Mao. “Responsable met ni Marlon, saan met siguro nga agloko, a.”

“Ania?” Nakigtot ni Carlos. “Ti la pampanunotem.” “Dakayo a lallaki, angkel. No mabayag a dikay agdenna iti asawayo, saanyo a maaramid ti agbabai?”

Nagkatawa ni Carlos iti napigsa. Kinusona ti buok ni Mao. “Adda suspetsam nga agballigi ni Liza?” Nagserioso ni Carlos idi madlawna a serioso ti kaanakanna. “Wenno adda sabali a Liza idiay Canada?”

“Saan met ketdi a kasta…” Nagkatawa ni Mao. Dina malipatan ti tagtagainepna ken ti Romilla nga imbalikas ni Marlon idi matmaturog. Pampanunotenna no ibagana iti ulitegna wenno saan. “Ngem apay a saanmo a sungbatan ti saludsodko, angkel?”

“Saan a mailibak dagiti nagkaysa a kasapulan dagiti lallaki aglalo no adayoda iti pamiliada. No adayoda iti asawada a kas kunam. Ngem depende iti kinabaked ti pundasion ti pamilia wenno relasionyo nga agassawa. No ay-ayatem ti asawam, saanmo a maaramid ti mapan iti sabali a babai. Uray kasano ti kabayagna a dikay nagkita.” Nagtungtung-ed ni Mao kabayatan ti panagilawlawag ti ulitegna. “Siak a maysa, disiplina ti agar-ari kaniak. Mabalin ti gumatang no kasapulan ta adda met dagiti lugar a paggatangan ngem saanko nga inaramid ti kasta. Agawidak wenno agbakasion ni antim idiay New York no kasapulak Adda remedio no di maliklikan dagita a solusion.”

“Sabagay,” tinaliaw manen ni Mao ti asawana. Makiang-angawen daytoy kada Victor a nakadalupisak iti kadaratan. “Panagkunak, saan ngata met nga aramiden ni Marlon.”

“Agurayka, baby… Adda kadi agparparikna kenka wenno agan-antisiparka gapu ta dimo pay kayat ti mapan idiay Canada?”

Nagkatawa iti napigsa ni Mao. Timmakder. “Loko nga ubing,” nagkatawa met ni Carlos nga aglinglingaling. “’Kan ‘diay yanda.”

Binuybuya ni Carlos ti grupo sakbay a nagturong iti laem. Nadanonna da Panabang ken Lagmani nga agkapkape iti salas. Nagtempla met iti kape ket nakitungtong. “Awan panggep ti anakyo a mapan idiay Canada,” kinunana.

“Madlawmi ngarud idi pay laeng. Kasla agbuteng nga umadayo ta kayatna nga alaen ni inana,” insungbat ni Panabang. Timmakder ket kimmita iti yan da Mao.

Iti kadaratan, nagdalupisak ni Mao iti abay ni Marlon. “Komustada idiay Hawaii?” Nagsanggir ni Mao iti abaga ni Marlon.

“Okeyda met.” Inrakus ni Marlon ti imana iti tian ni Mao. Rikriknaenna ti panaggargaraw dagiti singin iti tian ti asawana.

“Mapanak idiay Baguio no bigat,” impakaammo ni Victor.

“Agsisinatayo ngarud. Agawidkami a masapa. Makilugankayon kadakami ken Edgar ‘diay Montero,” kinuna ni Apinan kadagiti barkadana. “Agpallailangtayo iti dalan. Mabalin pay ti mapan dumaw-as ‘diay Vigan.”

“Dikam makasaruno ta agderetsokami,” kinuna ni Marlon. “Kaasi da Gameng ken Batek a maktangan ken mabannog iti biahe.”

“Sigsigudenyo met ngamin ti agaramid, di adda siparyo no adda lakad ti grupo,” kinuna ni Marla.

“Dakayo, adda Gameng ken Batekyo? Umapalkayo laeng,” imbales ni Marlon.

“Sino ti sumurot kadakayo? Mapankami gumatang ‘ti lames. Agsanglad kanon dagiti mangngalap dita bangir,” Imballaet ni Ricky nga immasideg kadakuada. “Umaykami.” Maysamaysa timmakder. “Mabatikan ket mabannog dagita aw-awitem.” Tinaliaw ni Ginay ni Mao. “Adda awitmo, Marlon?”

Maysamaysada nangkantiaw kadagiti agasawa a di nagkir-in iti nagdalupisakanda.

NASAPA a bimmangon ni Mao. Nangan lti oatmeal ken imminum iti gatas. Mano nga aldaw nga awan ti ehersisiona. Nakarubuaten a magmagna manen. Narnekan pay laeng ni Marlon. Kayat daytoy ti sumurot ken ni Mao ngem saanna a riniing.

Nakadanonen ni Mao iti junction a mapan idiay Macarcarmay ngem imbes nga agsubli, inderetsona ti simmang-at agingga iti para Lusuac iti tapaw. Nagtugtugaw iti waiting shed tapno aginana. Nabannog. Derderetso ngamin a sang-at. Saggabassit a lidok no uminum manipud iti bottled water nga iggemna.

Kalpasan ti lima a minuto, nagna manen a sumalog. Nakamakam dagiti army iti pagsikuan sakbay ti balbalay ti San Antonio. Maysamaysa kimmablaaw kenkuana.

“Adayo ti pinagnayo ita, misis,” nagsarimadeng ti opisial idi maibatog kenkuana. Kapitan iti army daytoy ket kanayon a makisarsarita kenkuana no malabsanda.

“Pinadasko ngarud ti simmang-at, sir. Nasang-at gayam.” “Kaano a rummuar dayta, misis?” Nakigiddan ti soldado kenkuana. “Tampaak man nga anaken ‘ti buniag no maikariak. Alvin Fangloy ti naganko. Taga-Bontoc. Nakadestinoak iti Civil Defense, Calaba.” Inyawatna ti kanawan nga imana.

“Marso pay laeng a rumuarda. Abril siguro ti buniag. Mabalin met, a.” Nagkatawa ni Mao. Nakidinnakulap. “Mao Burnett. Ditakami Dumayco.”

“Nakitakon ti balayyo idi naminsan a lumabaskami. Agtaktakerka iti ruanganyo.”

“Kasta? Naudikan. Kamakamem dagiti kakaduam ta aginanaak pay ditoy. Nakarkaro gayam ti sumalog ngem ti sumang-at.”

“Sige, Mare Mao. Dimon uliten a danonen ti kasta ti kaadayo. Agpaalaka laeng siguron. Narigaten no matalimudawka.”

“Saan met, pare. Asidegakon.”

Nagtaktakder ni Mao iti ngatuen ti balbalay a tumannawag iti kataltalonan ti Dumayco agingga iti Poblacion. Manmano pay laeng dagiti nakagapas. Adadu dagiti makita nga amarilio a dawa dagiti pagay ngem dagiti berde pay laeng. Naladaw ti tudo isu a naladaw met ti panagraep.

Kalpasan ti sumagmamano a minuto, intuloyna manen ti nagna. Saan a napardas ta nabannog sagiti sakana. Nagderetso iti gazebo idi makasangpet tapno di madlaw ti inana a nabannog. Inngatona a sigida dagiti gurongna idi sumangpet.

“Aginanakan ta mamigattayon. Nagdagdagasam, aya, ta nabayagka ita?” Nagtimkan ni Lagmani.

“Nakadanonak idiay para Lusuac… ‘su a nabayagak.”

“Adayo unayen, a, ti nadanonmo. Narigatanka a simmalog? Dimo gagaraen amangan no makapadakes kenka.”

“Wen, innang. Ni Marlon, nakariingen?”

“Saan pay. Mangantayon no makadigoska. Riingem metten ta aggigiddantayon a mamigat.”

“Wen, ‘nang,” kinuna ni Mao. Ngem imbes a mapan iti kuartoda, nagilad ketdi iti kayo a sopa iti salas. Impatayna dagiti gurongna iti lamiseta. Rikriknaenna ti bagina. Dagiti laeng gurongna ti kasla nadagsen. Nabannog a simmang-at ken simmalog. Nagsuyaab.

Saanen a nagtimkan ni Lagmani ti anakna idi makitana a nakaridep daytoy. Apagisu met nga umulog ni Marlon. Nakadigosen daytoy. Dandanin alas dies iti bigat. Nagmattider idi makitana ti diar ti asawana. Minatmatanna daytoy. Napaisem. Dagiti gurong ni Mao ti nagpungan saan a ti ulona a dandani maligsay iti sopa. Nagdisso ti imana iti suelo. Narnekan iti turog.

Inagkanna ti muging ni Mao sakbay a nagturong iti kosina. Nakaluban dagiti nakadasar a pamigat iti komedor. Napunas ti isemna idi ibaga ti katuganganna a nabannog ni Mao a nagpagpagna. Nagtulagda idi rabii a kaduaenna daytoy.

Saan nga agtagtagari ni Mao idi sitaren ni Marlon. Dengdenggenna lattan ti pammabalaw ti asawana. No agrason ket makasuron ni Marlon, amangan no agsubangda manen. Ibagananto laengen inton madamdama a dinan riniing ta di pay napuotan daytoy ti alarm clock. Kasano a riingenna ket ita laeng a makainana a nasayaat?

“Dika mapan agbuya ti sports tournament ‘diay Poblacion?” panangyawawan ni Mao iti saritaanda.

“Tapno sumurotka manen? Agtalnaka kadi, a, ket kasta ti kasasaadmo. Amangan no ngumato manen ‘ta blood pressure-mo. Saanak a mapan.”

“Saanak a sumurot. Mapanka latta ngem dayta awan met la ti ar-aramidem ditoy balay.”

“Saanak a mapan kunak la ngaruden.”

Nagpinnapilitda.

“Isuronak man ngarud nga ag-cross stitch ta adda pagliwliwaak nga aramiden inton masibetkan. Maysa a lawas laengen agsublika manen idiay

Canada,” insingasing ni Mao. Di ammo ni Marlon, nagorder ni Mao iti internet iti design ken ‘sinulid.’

“Sige. Agpaaramidak ken ni Romilla ‘ti design inton makasubliak idiay Canada.”

“Romilla?” Nakigtot ni Mao. Nagarko ti akinkanigid a kidayna a nangtaliaw ken ni Marlon. “Isu ti nangisuro kenka?”

“Wen, isu. Nalaing. Apay?” Nadlaw ni Marlon ti tonada ni Mao.

“Awan.” Nagkuretret ti muging ni Mao. “Mabiit lang ta ‘nak alaen dagitay design ken sinulid a ginatangko.”

Nagpangrem ni Marlon a nangisurot iti panagkitana iti asawana. Idi agsubli ni Mao, addan iggemna a pag-cross stitch. Innala ni Marlon dagitoy ket insurona ni Mao.

Awan tagtagari ni Mao a dumdumngeg iti sasawen ni Marlon a mangig-iggem iti imana bayat ti panangisuro daytoy no kasano nga itudok ti dagum. Sinanpusa ti idisenioda. Simple laeng daytoy. Uppat laeng a kolor.

“Nalag-an laeng ti panangitudok. Apay, dimo ammo ti agdait wenno agborda?” Inibbatan ni Marlon ti ima ni Mao. “Kitaem no kasano ti pamayak ta isu ti tuladem.”

Buybuyaen ni Mao ti ar-aramiden ni Marlon. Di nagbayag, agdungsan. Nakadlaw ni Marlon ta limmukayen ti bagi ni Mao a nakasanggir kenkuana. Naglingaling a nangriing iti asawana.

Nagkatawa ni Mao. Timmakder. Napan nagdiram-os iti kosina. Imbes nga agsubli iti salas, rimmuar iti ridaw ti kosina. Saanen a nagsubli iti yan ni Marlon. Awanen ti interesna nga agadal iti cross stitch. Nagturong iti sirok ti Indian mango iti likud ti balay.

Naiturong ti imatangna iti kataltalonan iti baba. Nalawa a kataltalonan daytoy a mamulmulaan iti nateng no malpas ti gapas ti pagay. Isagsagana dagiti uppat a katao a pagtrabahuen da ulitegna a Simo dagiti plot.

Kamatis ti immuna nga immulada. Naitiempo ta kangina ti kamatis. Utong ti insublatda. Off season isu a kangina ti nateng. Ita, paria ken okra ti imulada. Tonelada ti ap-apitenda a nateng. Nakagatangda pay iti lugan nga agitulod ti nateng idiay Manila.

Dina nadnadlaw a nakatakderen

iti ridaw ti kosina ni Marlon a kumitkita kenkuana.

Pugpugtuan ni Marlon ti pampanunoten ti asawana. Siguro, pampanunoten manen daytoy nga agbiagda met ditoy. Ngem sabali laeng ti trabaho idiay abroad. No umayen ditoy ti matgedan idiay dakkelen a gatad. Kinapudnona, masayangan unay iti trabaho koma ni Mao idiay Canada. Naisubmitirnan ti aplikasionna para iti residency idiay Quebec idi umuna a lawas ti Desiembre. Planona nga agnaeddan sadiay. Ngem ita, saan met a makasaruno ni Mao gapu iti kasasaadna. No isuna ti matungpal, sadiay nga agpasngay ti asawana— banag a kanunongan dagiti dadakkelda. Ngem mariknana a di kayat ni Mao.

Madamdama pay, napan nagidda ni Mao iti balitang iti sirok ti mangga.

“Riingem ta madi a maturog iti sakbay ti pangngaldaw,” impalagip ni Lagmani ken ni Marlon. Nagsennaay ni Marlon a nagturong iti yan ti asawana. “Sayaatem ti agidda ta di maunsoy dagita gurongmo. Agpangatoka pay. Ken saanka kano a maturog iti kastoy nga oras.” Binangon ni Marlon ni Mao.

Immisem laeng ni Mao a nagpatengnga iti nalawa a balitang.

“Awan ti maaramid. Masadutka met nga agadal iti cross stitch ket isu laeng ti ammok nga isuro kenka…”

“Makakettang met gayam. In-inutakton nga aramiden inton masibetka.”

“Sadut.” Inagkan ni Marlon ti muging ni Mao. “’Ton bigat, kaduaenka nga ag-walking. Dimo met maanusan dayta cross stitch, inta laengen agbuyan iti tournament. Agpada a nakalusot ti Dumayco iti semifinals iti volleyball a para lallaki ken para babbai. Bareng makalusotda pay iti basketball. Natinnagen dagiti babbai ta awanka kano met ngamin.”

“Okey.” Nagkatawa ni Mao. Kinitana ti oras iti iggemna a selpon. “Inton malpas pangngaldaw.”

“Siesta nga umuna sakbay ti pasiar.”

“Kasla metten agaywan iti ubing.” Nagkatawa ni Mao. “No ngata saanak a nakaawid, sigurado nga addaka a pasalsali ita idiay tournament, ‘nia?”

“Uray ket no addaka no kas pagarigan siak ti coach dagiti babbai, mapawilannak ngarud? Ngem saanko nga inawat ta nagdakkelan met ti tianko.” Innala ni Mao ti ima ni Marlon ket impatayna iti tianna. “Ag-volleyballdan sa metten.”

Nagkatawada ta gimmaraw dagiti singin iti uneg. Saanda met laeng a nakapan nagbuya iti torneo kalpasan ti pangngaldaw ta nakaturogda. Dandanin alas kuatro idi riingen ni Marlon ni Mao.

“Adda da Victor. Makastrekda kano amin iti semifinals,” impadamag ni Marlon.

“Wow!” Bimmangon ni Mao. Nagderetso iti beranda. Timman-aw. “Kasano?” inamadna kada Victor.

“Naabakka ‘ti pusta!” impukkaw ni Ricky. “Agsaganaka, umay amin a players ditoy no malpas ti ayayam.”

Nakipinnusta ni Mao kadagiti players a saan a makastrek ti basketball boys iti semifinals ta awan dagiti tallo a pamaelda. Sumangpetda pay laeng inton maikadua nga aldaw. Awan ti namnamada a makagteng

iti championship no saanda a sumangpet. Immulog ni Mao.

“Ania ti kayatyo, merienda wenno pangrabii?” dinamagna. Addan dagiti barkadada iti gazebo. Naragsakda nga agpipinnadamag. Ibangbangka ni Ricky. “Adda mabalin a kalding, Victor?”

Nagtignay a dagus ni Victor. Madamdama pay, aglutlutodan.

Kastoy ti aramidda kabayatan ti tinawen a tournament. Agbirokda iti sponsor ti merienda wenno pangrabiida iti inaldaw agingga a malpas ti torneo, kampeonda man wenno saan. Mapanda iti beach iti kabigatanna ta isu ngarud ti dadaulo ti barkada. Mangan ken agraragsakda, ngem awan ti inum malaksid no nalpasen ti torneo. Nupay kasta, adda dagiti sumangpet a nakainumen. Adda pay kaduada a tagasabali a barangay ket isudanton ti naariwawa.

Ni Mao ti kankantiawanda ita ta di la ngarud makapagay-ayamen, di pay mapan agbuya.

“Sapsapaemto met ngamin ti makiasawa, isu a mapaidamanka ita ‘ti happennings!” kinuna ti maysa. Maysamaysan nagkantiaw kadagiti kasangsangoda. Inasitgan ni Marlon ni Ricky. “Diak kayat ti panagsasao dayta kaduayo. Nakainum pay,” inkissiimna. “Asino dayta?”

Agtugtugaw ni Mao iti asidegda a balitang ket nakitana a lumablabbasit ni Marlon a nangkalbit ken ni Ricky. Ingguyod ni Marlon ni Ricky iti di unay adayo. Kalpasanna, nagturongen iti balay. Nagkikinnita da Ricky, Victor, Ginay ken Marla. Timmakder ni Mao. “Apay?”

“Saan a kursonada ni Marlon ti panagsasao ni Samuel,” insungbat ni Ricky.

“Ibagam ken ni Victor ta kasaritayo dagiti kakaduana ta umadayodan,” imbilin ni Mao. Pasensiaanyon ket saan a nairuam iti naprobokar a panagsasao.”

Sinurot ni Mao ni Marlon iti uneg ti balay. Nadanonna ti asawana nga agtemtempla iti juice iti kosina. Nagtugaw iti abay daytoy. “Pasiensiaamon ket nakainumda a simmangpet.” “Kasano a di kasdiay ti panagsasaona kenka ket katkatawaanyo met. Apay, mas importante ti happenings ngem ti panagasawa ken panagsikogmo?” Kinusilapan ni Marlon ni Mao.

Saan a nakatagari ni Mao. Nagsabat dagiti matada ken Lagmani a manarimaan nga agkapkape. Saan a nagtagtagari ti inana a rimmuar. Nakitana laengen ti iruruar da Ricky ken tallo a kakaduana iti inaladan. Insenias ti inana a rimmuaren da Ricky.

Inaprosan ni Mao ti bukot ti asawana sakbay nga inagkanna ti pingping daytoy tapno agkalma. Inrakusna ti imana iti tengnged daytoy.

Naglingaling laeng ni Marlon a nangtaliaw ken ni Mao.

“Paisensiaka laengen. Uray ket pimmanawdan. Impanawen ni Ricky ida.”

“Aggaotayon ta mangantayon tapno makainana dagiti players para iti ay-ayamda no bigat,” insengngat ni Panabang nga adda iti yan dagiti naariwawa nga agtutubo. Dinagdagna da Ginay ken Marla.

(Maituloyto)

Itoy A Bilang

tl

2021-06-16T07:00:00.0000000Z

2021-06-16T07:00:00.0000000Z

https://manilabulletin.pressreader.com/article/281908776104219

Manila Bulletin Publishing Corp