Dear Doc

TULOY ti sungbat iti surat ni Randy, 28 anios a guardia iti maysa a mall iti Ilokos. Agdadanag daytoy gapu iti damag a napartak nga agwaras ti Delta variant ti COVID-19. Dawdawatenna nga ilawlawagtayo ti maipapan iti daytoy ken no kasano ti kadelikadona. Damdamagenna no kasano a masalakniban sa nadakamatna a di pay nabakunaan. Damdamagenna pay no pudno dagiti damag nga adda latta dagiti natay gapu iti COVID-19 uray no bakunadoda.

No kadi maysaakon a bakunado ket maakaranak iti COVID19, dakdakkel kadi ti posibilidadna a Delta variant daytoy?

Breakthrough case, kunada no nabakunaanka la ngaruden kontra iti maysa a sakit, naakaranka pay laeng. Posible latta a mapasamak dayta, ta awan met ti bakuna a siento porsiento (100%) nga epektibo. Ti naimbag a damag, no maakaranka iti COVID-19 kalpasan a kompleto ti naalamon a bakuna, basbassit ti posibilidad nga agsakitka iti nadagsen wenno mayospitalka.

Ania dagiti nasken nga aramiden tapno makontrol ti Delta variant?

Ti kangrunaan wenno kasamayan a depensa kontra iti Delta variant ket ti panagpabakuna, kasta met a gutigotem nga agpabakuna dagiti amin ng am-ammom. Iti daytoy a tiempo, kaaduanna a pasiente a mayos-ospital ket saan pay a nabakunaan.

Nasayaat met ti panagusar latta iti face mask, panangipakat ti social distancing ken panangipakadawyan iti umisu a panagbuggo kadagiti ima tapno makatulong a mangpaginad iti panagwaras ti sakit.

Adda kadi pannaripato a para kadagiti pasiente ti Delta variant?

Adda maipaay a pannaripato para iti amin a variants ti COVID-19. No addaanka iti health insurance, makiuman iti daytoy maipapan iti espesipiko a variant. No awan met ti insurance-mo, makisao iti doktor.

Kabayatanna, napateg ti panagusar iti PPE tapno saanka a maimpektaran, nangruna kadagiti frontliners wenno no mapanka kadagiti pasilidad a mainaig iti salun-at.

Nasayaat pay a proteksion ti panagaruat iti face mask. Nayon a proteksion met ti ipaay ti face shield nangruna iti kas kenka (a guardia iti mall). Maawatanmi ketdi a narigat iti kasasaadmo ti social distancing ngem naimbag met no makaaramid ti management-yo iti sistema a maliklikam nga asitgan dagiti agserrek a tattao.

Iti agdama, segun iti pagalagadantayo, agusar ti face mask no rummuarka iti pagtaengam. Adda ketdi dagiti agus-usar latta iti face mask uray addada iti uneg ti pagtaenganda, nangruna no kabakbakunada idinto nga adda saan pay a nabakunaan a kaduada iti pagtaengan. Iti sabali a bangir, maibalakad met nga ag-face mask dagiti saan pay a nabakunaan no addan nabakunaan a kabbalayda, ken no adda masansan a rummuar kadakuada.

(Sumaruno: Makaprotektar kadi ti bakuna kontra iti Delta variant?)