Manila Bulletin

Saanak a Nagkari a Makariing

Roy Vadil Aragon

1. kunak no inkarik idin a diakon denggen

ti arasaas ti umel a ramut ngem immuna a nagrusing ti ramut

a nangitukot iti ramutna tapno iti naulimek nga irurukuas

ti busel iti kasipngetan ti rabii agukrad a masapa ti agsapa

nga agkari a dumngeg iti kanta ti di agkanta nga agsapa

2. itultuloyko ketdi a denggen ti ulimek idinto a diak dumdumngeg iti ibagbaga ti bukodko a timek

saan a mabigatan ti managsapsapa a nagkari nga agriing a masapa

3. ikarik kenka a denggenka nga agnanayon

uray dika mangngeg denggennak

4. pagaammok ti ulimek a sika laeng ti makapagulimek

agur-uray latta ti sardam iti ramut a kumali ken busel a maikali

5. saanak a maikari no di ket mapaneknekam kaniak ta saanakon nga agkari

6. idi limmabasak idi rabii aminda ket dida makaturog kunak no dida matmaturog ngem kunada a dida pay nakariing

linabsak ngarud ida amin ket intuloyko ti maturog

saanak a nagkari a makariing --ROY VADÍL ARAGON

Mineral water ti inumenna. Saan a naipalamiis.

“Manganka lattan… Wenno mapanka mangan iti paboritom a restauran, este panganan,” inwagisna iti badigardna nga imbilangna nga adingenna a kabsat.

Immisem ni Thor. “Talaga a saanka nga agawid, manong?” Nagtugaw iti sopa, iti abayna. Inyawagnan sakbayna a saanen nga urayen daytoy ta saan nga agawid.

“Ngem saan a mabalin a panawanka,” kinuna ni Thor. Ammona a saanto a mapan ni Thor iti Blue Bay Restaurant tapno agrennek iti pula ti kusimay ken lobster. Mapan ketdi, a, iti karinderia tapno agsida iti sinigang nga ikan. Imbes a rennekenna ti bagina kadagiti naipaidam kenkuana iti panagubingna iti away, saan ta dagiti latta nakairuamanna a masida ti magustuanna. Nagtaud iti nakurapay a kaamaan ni Thor.

“Ania ti makunam?” kinunana idi mangmanganen ni Thor.

“Last minute sanitation strategy ti administrasion ni Genuino, manong,” insungbat ni Thor. “Bumilbileg ngamin dagiti anti-mining lobby groups. Dayta a Samuel Sawaden ti panguloda. No maminsan, pasaray pabus-oyan met ti nakatugaw ida tapno di makuna a saan a dengdenggen ti turay ida.”

“Ngem arigna dinungparda dagiti Cincuenta Familias?” “Panagkunak, publisidad daytoy, manong. In the end, mabalindanto nga ikkaten dagiti kameng ti gabineteda nga inusarda para iti daytoy.”

Ket limmidok manen iti wine. Ngem arigna dina pay nainum ti sangakopita, nariknanan ti panagtayyek ti lubong. Imbaltogna ti bagina iti lamisaanna ket nariknana ti gitebgiteb ti pisapisna.

Nakaturog koma a sisasapatos no saan a pinasut ni Thor. Saan a nangan, nakakurbata, naluglog ti panguloten, napuskol ken atiddog a buokna, naluglog ti krema a long sleeves-na, adda nagminar a katay a nagtalaytay iti suli ti ngiwngiwna ken nagbalinen a nabasa a mukat ti luasit kadagiti suli ti matana. Nakaturog a gemgemgemanna ti cobalt a paperweight iti lamisaanna. Pinadas idi ni Thor a bagkaten tapno ipaiddana iti sopa ngem linapdanna.

Nakariing laeng itay nanaktaal ti paperweight iti granito a suelo. Ken daytoy pannakariknana iti lamiis. Kastoy sa ti agmuot, nakunana ket bimmangon. Napait a nasam-it a nabangles ti naramananna a katayna.

Binirokna ti remote control ti aircon ket pinabarana bassit. Kinitana ti Meterois a relona: alas dos kinse. Dimsaag iti lamisaan ket nasiripna ti iwa ti bulan iti laud. Dandanin ti lenned. Dandanin ti kidem.

Kasla umet-et-et ti mugingna. Inilutna ti pispisna. Nagturong iti sarming a diding. Naipasabat dagiti silaw ti siudad. Iti Puerto, makaranraniag dagiti silaw dagiti barko ken dagiti pagkarga ken pagidiskarga a makina. Agsisinnalip dagitoy iti tangatang ket pasaray maisiray iti yanna a pasdek dagitoy. Binirokna met ti remote control ti TV. Iniddepna daytoy.

Nagturong iti nalawa a banio ti opisinana. Nasken nga agsukat. Agdigos tapno sisasagana a makisango kadagiti kameng ti hunta direktiba ti korporasion. Saanen a makaturog. Atiddog nga aldaw ita nga aldaw.

Nariknana met laeng ti bisinna. Inawaganna ni Thor.

“Ania ti alaek a pamigatmo, sir?” Madlawnat a napuyatan met ni Thor. Saan kano met a naala daytoy ti ridepna isu a rimmuar a napan nagpaing iti war room. Adda sumagmamano a gadget idiay a pagayayaman ni Thor a kutingkutingen.

“Tacho ken kape laeng,” imbilin ni Bileg Aurelio. “Tay XL ti alaem.” “Areglado, manong,” kinuna ti badigard. Ammo lattan daytoy ti pagturonganna. Iti kaluklukat nga Aristacho’s iti Arranza Boulevard.

Inruar ni Bileg Aurelio dagiti daan nga albumna apaman a nakadigos ken nakapelles. Maong ken T-shirt nga Adidas ken Nike a sapatos ti inaruatna. Adda coat-na ngem madamdamanton nga

isuotna. Namin-anon a kasta ti suotna kadagiti kritikal a pasamak ti kompania? Bay-anna dagiti kameng ti hunta nga umay a kunam no saanda a matay— Amerikana, korbata, nakasilsileng a sapatos a balat. Nakasilsileng a buok, nakasilsileng nga attache case. Ken nakasilsileng a kotse. Timrem manen ti lua iti suli dagiti mata ni Bileg Aurelio apaman a naukagna ti umuna a paset ti albumna. Rutrot ti pagan-anayna dita, nadungrit, ukukodenna ti sumagmamano a baka a mapanna iwarwar wenno iwayway iti nalawa a pagtatalonan. Dimo kadi a napadasan ti intartaray nga inulod ti baka, sika, Bileg Aurelio Puritac Colorado? Ti sinangdo ti maysa a dakkel a toro a kalding?

Isu nga ita, disente laeng a pagan-anay ti isuotna. Saan a business suit. Agsipud ta dayta ti nagtaudanna a kinapudno.

NARIKNA manen ni Bileg Aurelio ti iduduek ti bakrangna. Daytoy a ladawan ti mangbutbuteng kenkuana ta ipalagipna ti nakanumnumo a naggappuanna— ti pannakaulilada a nasapa kadagiti kakabsatna, ti panagyanna iti nauyong nga adayon nga ulitegna iti bario ti Cabungalogan, ni Tio Damaso Colorado— maysa nga agpaspastor iti baka, agtartaraken iti manok ken baboy. Ti laeng adayo nga apongna, ni Lila Caridad, ti mangisaksakit kenkuana. Ngem idi nauma ti ulitegna a nangampon kenkuana, imbaon daytoy iti bantay, iti adayo a farm daytoy. Katurturposna idi iti elementaria, awanan iti promedio ngem makasurot met ketdi kadagiti leksion.

Maysa a simmarungkar a kasinsinna ti nangretrato kenkuana ditoy. Narapis ken paragpagan. Rutrot ti putotna. Nadulpet ti tisertna. Daytoy met a kasinsinna ti nangipadamag a nakasarak iti nasaliwanwan a pamilia ni Sadiri Melchor Puritac a manongenna ket imbilangen ti Pamilia Ramones a nangampon iti daytoy a paset ti pamiliada.

Insangsangitna idi ti kinakisang ti abastona a makan iti salsalpad. Isu a nasursurona ti agsilo iti pugo ken agabraw kadagiti rangaw ti banag ken it-it ken agsukain kadagiti udang ken agatol iti waig ket lutuenna dagitoy iti bassit nga asin ken burunibod wenno baseng.

“Awan ti bugguongko, ngem adda asin, isu a bugguongek ti madusdosko a bursian,” kinunana iti kasinsinna.

Napadasam ti nangrabii a saanmo nga ammo no addanto pamigatmo! A no adda mangikaasi kenka iti pandesal, saanmonto manen nga ammo ti pangalaam iti pangaldawmo! limteng iti panunotna.

Salpikado ti abastona iti Bario Bantay. Bassit a bagas, sumagmamano a sardinas, bugguong a narayok a saanna met laeng a kayat, asin a nakersang, nalpes a bawang, kumkumbet a laya ken ngumisngisit a lasona. Isu a kapilitan nga aramidenna amin a pamuspusan tapno agbiag. Agbalon met tapno ituloyna ti mapan agbasa iti sekundaria iti bassit nga eskuela iti bakrang ti turod. Ad-adu a maladaw. Masapa a mamakan kadagiti manok, baka ken kalding. Ipuestona dagitoy sa agsukat sa mapan agbasa. Tapno adda pagkontribusionna, komporme a lames wenno abuyo wenno natnateng iti bantay ti isagutna kadagiti mannursurona.

Itoy A Bilang

tl

2021-10-16T07:00:00.0000000Z

2021-10-16T07:00:00.0000000Z

https://manilabulletin.pressreader.com/article/282273848551104

Manila Bulletin Publishing Corp