Tulong iti Mannalon: Pangpaksiat ken Pangliklik Kadagiti Peste iti Kataltalonan

NO parikutmo ti napalalo a panangatakar dagiti peste kadagiti mulayo, padasenyo man dagitoy sumagmamano a balakad tapno maliklikan ti kastoy a parikut.

Pagyamanantayo ni Noralyn Legaspi manipud iti Research Directorate ti Mariano Marcos State University, Siudad ti Batac, iti panangiburayna kadagitoy a tips. Napadayawan ni Legaspi a kas Most Outstanding Researcher iti napalabas a PRAISE Awarding Ceremony a kas paset ti panangrambak ti MMSU iti maika-44 a Foundation Anniversary daytoy.

1. Pilien dagiti mayannatup a bin-i ken mayataday iti klima ti lugartayo wenno iti lokal a kondision. Siguraduen met a naresistansia iti peste dagiti barayti nga aramatentayo.

2. Makatulong met ti alep-ep a mangpatalinaed iti dam-eg ti daga ken lapdanna ti panagtubo dagiti ruot. Pabassitenna pay ti populasion dagiti dadduma nga insekto nga agdadael kadagiti mula.

3. Mabalin met a suroten ‘tay kunkunada a crop rotation ken intercropping. Daytoy ‘tay sistema a baliwbaliwan dagiti mula iti kada tawen. Babaen daytoy, maguped dagiti paggapuan ti taraon (host plant) dagiti peste tapno malapdan ti panagaduda.

4. Mabalin met a ballaetan dagiti mula kadagiti addaan kabaelan a mangbugaw kadagiti insekto. Daytoy ‘tay awawaganda iti repellent crops a kas iti marigold. Lapdan dagitoy a mula ti panagatakar dagiti insekto.—O