Starlight, Starbright

What has life to offer me when I grow old? What’s there to look forward to beyond the biting cold? – After Image, “Next in Line”

4

:27 A.M. Isu ti oras iti digital clock iti lamiseta iti igid ti pagiddaan. Nakariingak a kas iti gagangay a panagririingko. Ngem ita, nariingak manipud iti tagtagainep. Kanayon metten a matagtagainepko ti bagik idi addaak pay iti Grade 6. Kampay idi inayabannak ti maestrami sa sinaludsodna no ania ti kayatko a pagbalinan inton dumakkelak ket kinunak, “Astronaut.” Nagkakatawa dagiti kaklaseak. Sa nariingak. Sumagmamanon a rabii a daytoy ti matagtagainepko.

Nalam-ek ti parbangon iti Siudad ti Baguio, ti lugar a dimmakkelak. Septiembre ngaminen. Simmiripak iti tawa ti kuarto. Naangep iti ruar.

Iti abayko, agur-urok pay laeng ni Simon. Nabartek. Maangot pay laeng ti ininumna. Naturogak manen idi rabii. Sigurado a masuron manen. Diak met malapdan ti makaturog a dagus; nalaka metten a mabambannogak kadagiti obra iti balay, ken iti panangasikasok kada Aiza ken Max. Kayatko koma ti agbirok met iti panggedak ngem saan a kayat ni Simon. Apay, saanka, aya, a mapnek iti it-itedko a sueldok? kunana. Ket ammok a masuron manen kaniak ti lakayko ta tinurogak ti panagkaatagmi koma idi rabii. Madlawko met ti kanayonen a panagininumna.

Bimmangonak. Naglamiis. Rimmuarak iti kuartomi bayat ti panangikawesko iti naingpis a dressing robeko. Siniripko dagiti singin nga annakmi iti kuartoda. Sangapulo ti tawendan ket kanayondan nga ibagbaga kadakami a kayatda ti saggaysada a kuarto. Aglalo ni Aiza ta agbalasang metten. Kayatna kano ti privacy, ken mabain nga agayab iti gagayyemna ditoy balay ta makitada a kaduana iti kuarto ti lalaki a kabsatna. Namatmatak ti ules ni Max iti datar. Di kayat ni Max ti agules uray idi bassit pay, uray no nakalamlamiis. Alikuteg a maturog ti anakko a lalaki, ket aglingling-et no kua. Napanunotko: nagbiit metten ti panawen. Kasla idi kalman laeng nga impasngayko dagitoy dua. Ita, dadakkeldan.

Napanak iti banio. Napanunotko, kasapulan a dalusak manen uray pay kadaldalusko laeng idi naminsan nga aldaw. Nagdiram-osak iti nalamiis a danum manipud iti gripo. Minatmatak ti rupak iti sarming iti ngatuen ti lababo— ti uppat a pulo a tawenen a rupak. Bumakbaketkan, Lilian, kinunak iti babai iti sarming. Addan sumagmamano a karetket iti igid dagiti matak; sumagmamano metten ti ubanko. Nalusiawak ken dadakkel dagiti pores ti kudil ti rupak. Adda metten akakko. Nalukmegakon manipud pay idi nayanak dagiti singin.

Apay a kasla nalidem dagiti mata ti babai iti sarming? Hanabale, kinunak iti panunotko. Asikasuek ketdi ti pamiliak. Isuda ti napateg ita. Inisemak ti reflection-ko iti sarming. Naliday ti isem a naisubli kaniak manipud kenkuana.

Apaglukatko iti silaw iti salas, nakigtotak iti nakitak. Adda tao a nakaidda iti sofa. Iti sukogna, maysa a balasitang, nakabado iti uniporme a para hayskul. Diak makita ti rupana ta nakasikig a nakasango iti back rest ti sofa. Adda iti datar dagiti sapatosna a para eskuela. Ininayad nga inasitgak ti ubing, sa iniggamak ti abagana. Ginunggonko, sa kinunak, “Balasangko, agriingka. Asinoka?”

Nagballikid ti babai a simmango kaniak. Napasanudak iti naipalgak kaniak. Naginnat ti babai, sa nagsuyaab. Sa kinitanak: naipalkat ngata iti rupak ti napalalo a pannakakellaat.

Karuprupak ti babai ngem naub-ubing nga amang. Nagadu a taramidongna ngem nakitak dagiti siding iti kanigid a paset ti bibig ken igid ti matana. Sa nadlawko iti panaginnatna ti birth mark iti kanawan a sikona. Agpadakami. Anian a butengko.

Kasla siak idi sangapulo ken uppat ti tawenko ti balasitang. Uray ti unipormena, unipormemi idi hayskulkami iti Science High— wrap-around a palda a maris-dapo ken nalabaga, puraw a blusa, ken ti nalabaga a korbata a nakasalapay iti ima ti sofa. Nakamedias ti maysa a sakana iti adda abutna iti mukodna. Ti maysa a medias, natnag iti datar. Kas met laeng iti mediasko idi hayskulak, nakunak iti panunotko. Uray ti kinaababa ti buok, agpadakami.

“Balasangko, asinoka?” kinunak manen.

Kasla nakigtot met ti balasitang— a kasla nakaamiris a karkarna ti disso a yanna. “Ay, yanko?” kinunana. Bimmangon; impalawlawna ti panagkitana iti salas, sa miningmingannak. Nadlawnan sa nga agkaruprupakami. Makasangsangiten payen iti pannakakellaatna ngata ken butengna metten.

Minulagatannak. “Asinoka? Yanko?” kinunana. Nangala iti cushion pillow iti sofa ket inyarmarna kaniak.

“Sshh! Agtalnaka,” kinunak. “Balayko daytoy. Sika, asinoka? Ania ti ar-aramidem ditoy?”

Inibbatan ti balasitang ti iggemna a pungan, sa tinapiktapikna ti rupana a kasla ririingenna ti bagina. “Agtagtagainepak laeng, agtagtagainepak laeng,” kinunana.

“Oy, balasangko, agtugawka man a nasayaat ta agsaritata,” kinunak.

Nagtugaw a masmasdaaw latta iti mapaspasamak kenkuana. Uray siak, kastaak met.

“Siak ni Lilian. Ni Simon a lakayko ti mangmangngegmo nga agur-urok. Matmaturog iti kuarto. Adda dua nga annakmi. Balaymi daytoy yanmo ita.”

“L-Lilian?” kinuna ti balasitang. Nakarkaro manen ti panangtapiktapikna iti muging ken pingpingna. Pinidutna ti backpack iti igid ti sofa. Linukatanna. Inruarna ti ID-na iti eskuela. Impakitana kaniak.

“Eh!” naipigsak a naisawang. Ti met ID-k idi addaak iti second year high school ti impakitana! Isu nga isu. Ti tawen a nakakabil: 1993. “Nangalaam iti daytoy? ID-k met daytoy!”

Nakigtot ni Lilian idi makariing iti maysa a parbangon ket nakitana ti maysa a balasitang a karuprupana a matmaturog iti sofa.