Tulong iti Mannalon: Madre de Agua, Nasustansia a Pagpakan Kadagiti Dingo

MAYSA kadagiti maibalbalakad ita a mula a pagpakan kadagiti dingo ti madre de agua gapu iti nangato nga imet daytoy a sustansia. Maibatay iti panagadal, kaibatogan ti 6 a kilo a kaalala a bulong ti madre de agua ti sustansia ti sangakilo a naglalaok a komersial a taraon (mixed feeds) a para iti dingo.

Nabaludbod ti panagbulbulong ti madre de agua isu a kabaelan ti sumagmamano a pinuon a tun-oyan ti kasapulan a taraon dagiti taraken a dingo uray kadagiti panawen a napaut ti tikag. Alisto nga agbiag ti madre de agua uray kadagiti matiktikagan ken saan a nataba a daga. Ngarud, saan a problema ti agmula, nangruna kadagiti lugar a makurkurangan iti danum nangruna iti kalgaw.

Malaksid a mabalin a pagpakan, mabalin pay a mangted iti nayon a pamastrekan babaen ti panagpaadu iti planting material manipud iti naputed a kayo daytoy. Alisto nga ilako ta adun dagiti nakapadas iti daytoy a kas taraon dagiti dingo.

Kas kuna ni Prof. Sean R. Vidad ti MMSU-College of Agriculture, Food, and Sustainable Development (CAFSD), mairaman dagitoy kadagiti nasayaat unay a maammuan maipanggep iti madre de agua:

1. Nangato ti protina nga ikut ti kaal-ala a bulong ti madre de agua. Ad-adu manen ti maagsaw a sustansia no maproseso daytoy ken mailaok iti komersial a taraon (dagitay magatang a taraon) dagiti ayup. Maaw-awagan ti naproseso a bulong ti madre de agua iti madre de agua leaf meal (MDALM) Ti MDALM ket isu ‘tay naibilag ken natumek/nalebbek/napolbos a bulong ti madre de agua.

2. Malaksid iti kanen ti nuang, baka ken dagiti babassit a dingo a kas iti kalding ken karnero, mabalin pay nga ilaok ti natadtad a bulong ti madre de agua iti inaldaw a kanen dagiti baboy, koneho, pato, manok, ken pugo. No para iti baboy, mabalin nga ipakan ti kaal-ala wenno naata a bulongna wenno bugbogen sa laokan iti gagangay a tuyo wenno komersial a feeds.

3. Gapu iti kinangato ti ikutna a sustansia, kabaelan ti bulong ti madre de agua a sulnitan ti 5 agingga’t 10% ti dagup a kaadu ti komersial a taraon (mixed feeds) a para iti dingo.

4. Kadagiti puraw wenno hybrid a baboy (growing finishing pigs), mabalin nga ilaok ti MDALM iti komersial a feeds agingga iti 10% a kaadu—a mangitunda ti dakdakkel a ganansia.

5. Kadagiti broilers, mabalin met nga ilaok ti MDALM agingga iti 15% iti commercial feeds. Napaneknekan a pangatuenna ti timbang dagiti manok, papintasenna ti feed conversion efficiency ken padakkelenna ti ganansia.

6. No met ‘tay kababoyan ti baboymo, mabalin a pakanen iti napaglaok a 45% a bulong ti madre de agua ken 50% a tuyo, ken 5% a nagiling a mais.

7. Segun kadagiti mannalon a komersial nga agtartaraken iti baboy ken manok, nasamay ti bulong ti madre de agua a sulnit ti komersial a pagpakan ta pumada met laeng ti epektona iti salun-at dagiti dingo ken iti kaalistoda a dumakkel ken dumagsen. Ngem ti dakdakkel a bentahe a maalada iti bulong ti madre de agua ket isu ti nangatngato a ganansia ta maikabassit no kuan ti magastoda iti komersial a pagpakan.—O