Dear Ikit

Dear Ikit,

Taraken ti dua a baak ti nobiok. Dinan nakita a sibibiag dagiti nagannak kenkuana. Simro kano ti kinamauyong daydi tatangna ket napatay daytoy daydi nanangna isu a pinaltogan kano met la daytoy ti bagina idi nakitana a natayen ni baketna.

Naggapu kanon idiay Mental Hospital daydi tatangna ket nayawiden ta nasayaat kano metten. Innala dagiti baak a kakabsat ni nanangna daytoy nobiok idi nayanak ta saan a kayat ni nanangna ken kakabagianda a dumakkel iti sidong ti adda sumsumrona a tatangna.

Nakaadal ken addaanen iti nasayaat a pagsapulan daytoy kaayan-ayatko. Nakaurnongkami metten iti gastuenmi nga agkasar, ngem amin a kakabagiak nangruna dagiti nagannak kaniak ken kakabsatko saanda nga umanamong iti relasionmi, sipud pay idi nadamagda nga agar-arem kaniak.

Uray kano gayam dagidi nagkauna nga appona a babbaket ken lallakay, nagmulir kano ti utekda nga isu kano ti gapu ti nasapa nga ipapatayda. Awan kano pay la ti doktor ti agmauyong idi nga ammoda no di laeng dagiti surkano, ta dimmakkelkami ngarud iti naseksek a lugar.

Adda kano iti darada dayta a sakit. Ket namnamaendan a matawidto kano met dagiti agbalin nga annakmi ti kinamauyong ti kaputotanda. Adu a pammagbaga, unget, angaw ken pasagid ti laklakamek ngem ad-adda met nga agturay ti pusok ngem ti panunotko. Ibagbagada pay ketdin a naaringanakon iti nobiok idinto a naglimpio met isuna.

Pinadasko ti nakipinnasig kadagiti agrayo kaniak bareng mayaw-awanko ti naidumduma a riknak kenkuana, ngem kasla maamakak a manglipat kenkuana ta amangan no isu ti makaigapu iti pannakaabak ti panunotna. Maysa pay, ipatpategko isuna, ikit. Pangngaasim, kadi, ikit, tulongannak a mangsolbar iti problemak.—Emer

Emer,

No kabaelam ti agitured gapu ken ni ayat, sabatem ti problema nga umappayaw kenka.

Dayta nobiom, saan a dimmakkel iti denna ti agmauyong nga amana. Adda idi psychiatrist a propesormi iti Mental Health iti graduate school a nagkuna nga ad-adda a maala ti ubing ti ugali, sirib ken galadna iti klase ti aglawlawna (environment). Kas i’tay kunam a taraken dagiti ikitna a baak dayta a nobiom ket saanna a nakadenna ni amana a naggapu iti Mental Hospital.

No ti puso ken panunotmo ket agpada ti pangngeddengda, saandaka a pawilan a makiasawa iti nobiom uray saan a pagayatan dagiti nagannak kenka ken kakabagiam. Addatayon iti lubong ti kabaruanan a siensia ken teknolohia. Adun ti espesialista a mangagas kadagiti kunkunatayo nga adda sumsumrona. Anus ti patauden no tumaudto met ti sakit dagidi kapuonanda iti nobiom wenno kadagiti agbalinto nga annakyo—ngem ita ta nasapa pay, padasenyo koma ti mapan agpakonsultar iti psychiatrist. Ipudnoyo ti napalabas ken agdama a kasasaad. Awan ti ilimedyo a pasamak. Addanto porma a sungbatan ti nobiom ket maysanto daytoy a pangadalan dagiti mangngagas iti kasasaadna iti agdama ken iti masakbayan.

Adu nga eksaminasion ti maaramid iti nobiom tapno maammuan no adda posibilidad a maalana ti panagmauyong dagiti kaputotanna. Mabalin nga addanto ireseta ti doktor a bitamina a pangmantener iti salun-at ti panunot ken ti mismo a pisikal a bagina.

Kabayatanna, paliiwem a nasayaat ti ugalina no adda pagbaliwan ti reaksionna no adda pagsakitan ti nakemna wenno pakaragsakanna. Ayat, atension ken sipupuso a pannarabay dagiti kakaarruba, gagayyem ken kakabagian ti makatulong iti uray asino man a tao tapno agbiag a sitatalinaay ken napnuan pannakapnek. Kangrunaanna, saantayo a sardayan ti dumawat iti kaasi ni Apo Dios.— Ikitmo