Dear Doc

TULOY ti sungbat iti surat ni Genevieve, 28 anios ken maysa a titser. Kunana nga agdadanag ta iti laksid a nabakunaanen iti kontra iti COVID-19 ken addaan payen iti booster, adu met dagiti kameng ti pamiliana ken kakabagianna ti saan a nagpabakuna ket amangan no isu ti pakaigapuan ti pannakakapetna iti COVID-19, wenno, isu ti makaigapu iti pannakaCOVID dagitoy. Dinakamatna dagiti madamdamag nga iti laksid a nabakunaandan, ma-COVID-da met latta. Sinaludsodna no ania ti aramidenna no bilang adda dagiti okasion a saan a maliklikan ti panagdudupudop dagiti tattao ket aglalaok dagiti nabakunaan ken saan.

Nakunatayo a saan a basta lattan yaleng-aleng ti rason dagiti kakabagian ken kameng ti pamilia no apay a dida kayat ti agpabakuna. Masapul nga awaten no dagitoy ket addaan kadagiti parikut a kas iti:

Obsessive-compulsive disorder (OCD). Nalaka laeng a masukit ti riknada no adda pagbutnganda (kas iti dayta panagpabakuna). No kua, kitaenda dagiti impormasion maipapan iti COVID-19, posible a patienda dagiti pammati maipapan iti mamalas, ken mabalin nga agkombulsionda.

No kastoy ti kasasaad ti kabagian, masapul nga ikamang daytoy iti doktor.

Trauma. Nangipalay daytoy COVID-19 iti naidumduma a trauma, nga agtultuloy nga ar-arep-epen ti kaaduan nga agtultuloy latta daytoy nga angol. Daytoy a karirikna, rason no kua nga adda dagiti saan nga agpabakuna.

Isu a naimbag no marisut nga umuna daytoy trauma wenno panagbubuteng. Makatulong ti komunidad, dagiti panglakayen, dagiti lider ti simbaan, ken siempre, ti doktor.

Manen, ipalagip a kanayon kadagiti kameng ti pamilia, kakabagian ken papagayam a no saanda a nabakunaan, liklikanda koma ti makilangen iti adu a tattao— no dida man maliklikan, iti koma saan a nakubong a disso. Ipalagip pay a kanayon nga agusarda iti face mask, itultuloy ti natalged a distansia, ken bugguan a kanayon kadagiti ima.

Sapay koma ta nakaipaaykami iti umdas a tarabay no kasano a matulongam dagiti kameng ti pamiliam, kakabagian ken papagayammo nga agbubuteng latta nga agpabakuna. Bareng no pumigsan ti nakemda ta kas makitatayo, agarup nabakunaan aminen a tattao ditoy lubong.

No adda pay saludsodmo, ag-email-ka latta iti gdmaylem@yahoo.com.--Doc Gener & Doc Lorna