Pabakuna Na Ta, Bi!

NALINGAW kong naminaw kang Presidente Duterte (PRRD) kaniadtong ika-26 sa Hulyo ining tuiga atol sa iyang maingon natong kataposang State of the Nation Address (SONA). Kataposan na to tawon kay eleksiyon na man lagi sa Mayo sunod tuig. Sa ato pa, laing presidente na ang mag-SONA sa Hulyo 2022. Mao niy puwerte ka- thrilling. Kulbahinam. Kinsay sunod magSONA?

Nalingaw ko kay wala kapugong si PRRD. Nanaway siya sa mga nagdumala sa pagbakuna sa usa ka siyudad sa Metro

Manila kay gipalin-linya intawon sa ulan ang mga gustong magpabakuna. Ingon siya “Nganong gahimoon ninyo na sa inyong isigka-Pilipino?” Good question, Mr. President.

Nganong gatinontohan ming mga walay gahom sa mga gamhanan kang kansang gahom tungod lang kay gagunit silag papel ug bolpen ug nakalingkod sila sa pikas bahin sa lamesa? Naguol pod ko naghunahuna kon ang sunod nga presidente makakita ba pod sa mga ingon ining pagtagad sa mga ultimong Pilipino? Mao gyod nang daghang nakulangan sa unom ka tuig ni PRRD. Siya ra kuno sa tanang nahimo natong presidente nga inay mahumanay na ang termino, nag-anam na hinuon kahumot sa tawo.

Sigeg reklamo ang mga opisyales nga walay gapabakuna apan kinsay ganahan magpabakuna nga ingog masakit kag una sa dili pa ka mabakunahan. Masakitan pa kas dughan sa tinagdan sa imoha, grabe pa kahasol ang estilo kay igo ka kalingkod patindogon na sab ka, sapawan pa sa linya ug, labaw sa tanan, mahadlok kag dunay positibo sa kagaw sa pandemya ug matakdan ka. Wala pa nay labot nga gakurog pa kag adto sa bakunahanan kay basin ma- zombie tuod ka human mabakunahi. Paita. Ha-ha-ha. Maong giulit si PRRD. Kon si kanhi Secretary Juan Flavier pa kahay naabtan ining pandemya ba, giunsa kaha ni niyag dala?

Matod pa sa mga pagtuki mahitungod sa nindot nga pamatasan sa usa ka lider, tulo lang ang nindot gyod nga abilidad sa usa ka lider. Una, klaro kaniya unsay sakto, unsay sayop, unsay maayong pamaagi, unsay dili. Ikaduha, kamao makighinabi sa iyang katawhan, unsay ihinabi, ug sinsero makighinabi. Ikatulo, lig-on siya sa iyang pagtuo kon asa niya dad-a ang iyang katawhan. Liderato ni Kristo ba. Serbisyo ni Kristo sab: klaro ang maayo, kahibalo moyagyag sa maayo, ug kamao modala sa tawo ngadto sa maayo. Naa baya kang PRRD kini nga mga kalidad bisan kon dili gyod maayo gyod kaayo apan naa siya ana labi na ang sinseridad diha sa iyang pagpakighinabi. Sukad sa unang SONA hangtod niadtong milabay nga SONA, nga kataposan na lagi niya nga SONA. Yay, kinsa kahay dunay ingon ini sa mga gustong magpresidente karon, human ni PRRD?

Mao lagi niy giingon kaniadto samtang gipanday ang atong 1987 nga Konstitusyon nga ang unom ka tuig taas na kaayo sa daotan nga presidente apan mubo ra sa maayo nga presidente. Sayang kay maayo motuman og balaod si PRRD. Kining batakang balaod man god puyde man kunong matuyokan. Ingon nila, puyde kunong modeklarar si PRRD ug “rebolusyonaryong gobyerno” ug ipadayon iyang pagdumala sa nasod. Hah, matod pang PRRD sa iyang SONA, kapoy magpresidente.

Sumala sa atong kasaysayan, duha lang sa atong mga presidente ang nanobra ang pagpuyo sa Malakanyang, sukwahi na sa espiritu sa Batakang Balaod nga ila untang gisubay. Pananglit, si Presidente Marcos unang napiling presidente kaniadtong 1965, ug napili siya pag-usab sa tuig 1969. Sumala sa 1935 nga Konstitusyon nga maoy gipatuman sa panahon ni Presidente Marcos, ang usa ka tawo makalingkod lang sa posisyon isip presidente sulod sa duha ka termino nga tag-upat ka tuig lang matag termino. Sa dihang nagdangadanga na ang eleksiyon sa 1973, miemposar siya og martial law sa tibuok nasod niadtong ika-21 sa Septiyembre 1972, ug didto nausab ang estilo sa kinabuhi sa tanan. Nagpahimo si Presidente Marcos og bag-ong Konstitusyon diin wala nay Kongreso ug Senado, giusa kini ubos sa usa ka prime minister, samtang nagpabilin siyang presidente.

Kon wala pa nag-People’s Power sa EDSA sa 1986, makalingkod unta to si Presidente Marcos isip presidente hangtod namatay siya. Apan kay nag-People’s Power man lagi sa EDSA sa 1986, maong nakapuyo lang siya sa Malakanyang balig mga 20 ka tuig ug didto na siya sa Hawaii hiabtan og kamatayon sa 1989.

Sa dihang napresidente na si Tita Cory Aquino isip resulta sa maong People’s Power, nagpahimo siya og bag-ong batakang balaod, ang 1987 nga Konstitusyon nga maoy atong ginasunod karon. Apan bisan pa niini, nahimo ni kanhi Presidente Gloria Macapagal Arroyo (PGMA) nga makapuyo sa Malakanyang sulod sa siyam ka tuig bisan kon kining 1987 nga Konstitusyon nagmando nga dakong gidili ang pagpasubli pagpili sa usa ka presidente samtang galingkod nga presidente. Ang espiritu sa maong balaod mao nga wala untay manobra sa unom ka tuig ang pagpuyo sa Malakanyang. Puyde kon diyanitor tingali apan dili puyde kon presidente.

Nahimo gyod ni PGMA ang siyam ka tuig. Mao baya tong panahon nga gipapahawa si Presidente Erap kaniadtong 2001, dayon milingkod si PGMA puli niya kay siya may bise presidente niadtong panahona ug natapos niya ang termino ni Presidente Erap hangtod 2004. Midagan dayon si PGMA nga presidente sa national election anang tuiga; midaog sab taliwala niadtong “Hello Garci” nga eskandalo, ug nahuman niya ang unom ka tuig hangtod 2010. Maayo na lang kay ang iyang bise presidente niadtong panahona mao si Noli de Castro.

Resulta, human ni Presidente Marcos, si PGMA ang presidenteng unang nakadaog pagkapresidente samtang galingkod nga presidente ug nakahupot sa maong katungdanan sulod sa siyam ka tuig,

bisan supak na sa espiritu sa 1987 Konstitusyon. Mao tingali ning gahunahuna si PRRD nga modagan pagka bise presidente kon modagan iyang anak nga si Sara Z. Duterte-Carpio pagka presidente karong sunod nga eleksiyon, sa? Pait sab hunahunaon tuod kon mahimong laing Erap si Sara, no? Ngano pod kaha dili na lang siya magrebolusyonaryong gobyerno apan dili siya mag- martial law? Nagkinahanglan man tingali tag presidente nga lig-on sa maayo ug daotan, ug nakasabot sa mga daotan nas atong kasaysayan. Matod pa lagi ni PRRD sa iyang kataposang SONA, ang saktong buhaton ilisdan ang tanang naa sa gobyerno karon. Puyde ra man tingali ko nga dili ilisdan tanan apan patubagon gyod tingali si Secretary Duque sa dagan sa Department of Health ilabi na karong nagkayamukat tas pandemya, wala pay labot sa nagkayamukat nga PhilHealth. Wa gyod siya kasabot sa kapait ug kahadlok nga gibati sa tawo.

Gawas nga morag wala kang Secretary Duque ang mga kalidad sa usa ka Kristohanong lider, mora sab kuno siyag membro sa gakonsabo ining pandemya. Kaniadtong wala pa kasulod ang kagaw sa CoViD dinhi sa atong nasod, wala siyay gihimo kay gawas nga politikanhon kuno ang solusyon sa dagan sa maong kagaw, wala pa sab kunoy mando ang World Health Organization (WHO) niadtong Pebrero nga bulgar na kaayo ang problema sa Wuhan, China. Nah, gapanguli ang mga Insek gikan sa pagsaulog sa Chinese New Year didtos China, unya morag wala ray nahitabo nga gisaulog pa ilang pagpauli diris ato. Wala man lang gani nakighinabi nato unsay buhatong pangandam engkaso makasulod gyod ang kagaw sa CoViD. Paita. Kon naa man, wala naandam ang mga barangay bisan adtong Marso na sa 2020. Nah, puwerte natong hadloka, puwerteng liboga, ug puwerteng luyaha.

Dugangan pa nga tungod nga ganganga ang WHO sa 2020, sukad pa sa 2019 dihang kalit mibutho ang kagaw gikan sa Wuhan, grabe ang balita sa social media sa mga hitabo sa ubang nasod, nag-anam kakusog ang teyoriya de konsabo, kanang gitawag sa Iningles og conspiracy theory, nga dunay pipila ra kuno ka tawo nga nagpadagan ining pandemya, kauban ang uban nga opisyal sa WHO, aron makakuwarta sa bakuna.

Mao nang dili tinuod nga bakuna ang gikahadlokan sa tawo. Ang gikahadlokan kining conspiracy theory— kining hunahuna ba god nga naay mga gakonsabo luyo sa tanang panghitabo, kining teyoriya nga dunay daghang kamot apan pipila lang ka utok ang gapadagan sa mga hitabo sa kalibotan. Matod pa niini nga teyoriya, dunay mga tawo nga gustong maghari apan dili gusto nga makit-ang maoy nakabenepisyo luyo sa kasakit ug kahago sa uban ug wala gahunahuna nga sagrado ang tawo, dili puydeng dulaan. Ang grabe nga estorya kay ang tumong kuno sa naghimo niini nga mga bakuna mao nga lampason ang mga tawo sa kalibotan kay daghan ra o ba kaha himoong zombie ang uban kay aron magkinan-anay ra ta. Mao nay hadlok hunahunaon ba? Maong ang pangutana karon sa tawo dili na kon magpabakuna ba o dili, apan kon mokaon ba kini o magpakaon. Ha-ha-ha.

Dugangan pa nga ang isyu sa bakuna nahimong politikanhong isyu sa Amerika tungod sa mga sakop ni kanhi Presidente Donald Trump, kinsay kahibalo unsay tinuod unsay dili?

Tinuod daghan sa akong higala ang dili gyod magpabakuna kay nahadlok. Tinuod morag gidali-dali og himo ang mga bakuna ug morag ang gapabakuna karon lakip lang sa mga eksperimento niining taghimo sa bakuna. Alang nako, posibleng tinuod kini apan ang teknolohiya sa bakuna dugay na, maong puydeng hanete na ning mga naghimo niini. Ang bag-o lang dinhi mao ang kagaw apan kon tinuod nga dunay gakonsabo aron mayabo ang mga tawo kay gahi na kaayog ulo, ug ang naghimo sa kagaw ug ang naghimo sa bakuna, mao ra, nakaila gyod ning taghimo og bakuna unsay abilidad sa kontra sa bakuna, di ba? Nagpabakuna man gani ta adtong grade one pa ta, nga klaro tuod para unsa nga kagaw ang maong mga bakuna apan bag-o pang natun-an ang teknolohiya sa paghimo og bakuna, karon na ba hinuon?

Ang ako lang pangutana diri mao ni: ngano nga motuo tas kadaotan sa ubang mga tawo, dili ta motuo sa kaayo ug pagpangga sa Ginoo kanato? Ngano, kon tinuod na nga daotan gyod ang mga katuyoan anang mga gakonsabo, dili silay yabohon sa Ginoo? Daghan man gyod kanato gatuog Bibliya, nganong dili ta gatuo sa mga saad sa Ginoo nga napatik sa Bibliya? Pananglit, di ba dihay dakong baha kaniadto ug silang Noah ray naluwas kay gitudloan silas Ginoo unsay buhaton? Unsa tuod kon ang bakuna maoy “arko” sa atong kaluwasan kay dihay pipila nga gitugahan sa Ginoo og igong panabot aron makahimo og bakuna sama sa iyang pagtuga kang Noah og igong abilidad aron maluwas iyang katawhan? Kon tinuod nga kining CoViD sama sa dakong baha sa unang panahon, dili ba nga angay dunay Noah sab nga gipahiluna sa Ginoo?

Pabakuna ta kay mas pait atong dangatan kon dili ta magpabakuna labi na nga, sumala pa sa teyoriya de konsabo, bisan kining gikalisangan nga delta variant hinimo gihapon niining mga gakontrakontrang mga gakonsabo naa karon aron lisangon ang katawhan ug dugang na sab tang pabakunahan.

Alang nako, importanteng mabakunahan ta kay aron dili ra kaayo lisod sa atong mga silingan ang atong pagtaliwan. Gawas pa, bisan kon kataw-an tas mga naghimo ining kagaw ug bakuna kay nailad ta, kon ma- zombie mbi tuod ta, kahibalo na sila unsay dangatan pod nila. Ha-haha. —

Pananglit, di ba dihay dakong baha kaniadto ug silang Noah ray naluwas kay gitudloan silas Ginoo unsay buhaton? Unsa tuod kon ang bakuna maoy “arko” sa atong kaluwasan kay dihay pipila nga gitugahan sa Ginoo og igong panabot aron makahimo og bakuna sama sa iyang pagtuga kang Noah og igong abilidad aron maluwas iyang katawhan?