Ang Musa ni W.B. YEATS

UNA ko molabyog sa unahang bahin ning akong paghukngay sa balak ni W. B Yeats, tugoti ko ninyong ipaila- ila ning tawhana kon kinsa siya diha sa natad sa pagpanulat. Ang labing importanteng unang sayron kon mohukngay tas bisan unsang mga sinuwat— balak, sugilanon, drama, gumalaysay ug uban pang makalilisang nga mga estorya sa kinabuhi— kining pagpakisayod sa kinabuhi sa magsusuwat ( ang gahom sa bayograpikal nga pagsayod sa tagsulat).

Si W. B Yeats kun William Butler Yeats nakabuno sa Nobel Prize in Literature niadtong December 1923. Kon giunsa niya pagkabihag sa prestihiyosong award, matod pa, kini tungod sa iyang nahatag nga inspirasyon sa mga balak nga nahimong ekspresyon sa espiritu sa usa ka nasod sa Ireland.

Kaniadtong nagsugodsugod pa siyag suwat, misunod siya sa conventional nga mga paagi kun mosunod gyod sa porma ug teknikalidad sa panuwat. Hangtod nga natakdan ang iyang kahibalo nga gikan sa mga kublan sab sa panuwat nga sila si Edmund Spencer ( ang Amerikanhong magbabalak nga sikat sa iyang “The Faerie Queene”), Percy Bysshe Shelley ( sa iyang “Ozymandias”, “Ode to the West Wind”), William Blake (“A Poison Tree”, gikan sa iyang “Songs of Innocence and Experience”) ug Oscar Wilde ( usa sab ka Irish writer nga sikat sa iyang “The Picture of Dorian Gray” nga nobela).

Kon bahin sab sa gugma ning tawhana, kulba sab. Tulo ka higayon sulod sa tulo ka tuig, nagpropos siya kang Maud Gonne, usa ka 23 anyos nga heiress ug nasyonalista. Apan way swerte, didto sa laing lalaki mipaingon ang iyang gihigugma. Kon si Yeats pay paingnon, “The troubling of my life began.”

Apan sa dagan sa gugma- estorya ni Yeats, pila ray sugilanon, pila ka tuig ang minglabay, si Maud Gonne midesider og divorce sa iyang banang si Major John Mcbride. Matod pa, wa na kuno kaangay si Gonne sa iyang bana ( nga gipasanginlan niyang palahubog). Wa dawata sa korte ang pasangil apan nagbuwag gihapon sila. Ning

higayona diay, miarikingking na pod si Gonne

kang Yeats. Sa ato pa, mibalik ang musa ni Yeats human siya gisalikway niini.

Ingon lang sa atong musa sa pagpanuwat, pukawon gyod ka diha sa imong lawom nga urom.

Tungod lagi kay si Yeats usa man sab ka senador sa Ireland ubos sa nasyonalista nga partido, ang iyang pagpanuwat sa mga balak nagpadayon. Gani, kining iyang balak nga “The Rose Tree”, usa sa mga analisis mihulagway man sa tingog sa Irish Independence Movement sa iyang nasod. Kini naghisgot sa mga elementong kinahanglanon aron makab- ot ang pangandoy sa nasod nga makabarog sa kaugalingon: ang pagsakripisyo ug pag- antos.

Ang balak nga “The Rose Tree” usa ka panaghinabi ni Padraig Pearse ug James Connolly ( imaginary conversation), mga dagkong politiko nga nakigbisog sa Independence Movement sa Ireland. Nagbaton kini og bug- at nga kasaysayan sa maong nasod. Kini puno sab sa mga simbolo ( mao kini ang style ni Yeats sa pagsuwat og balak— archetypal theory ni Carl Jung). Sama pananglit sa ulohan ning balaka, “The Rose Tree”, nga misimbolo sa nasod sa Ireland.

‘ O words are lightly spoken,’

Said Pearse to Connolly,’

Maybe a breath of politic words

Has withered our Rose Tree;

Tataw ning mga linya nga dili bug- at ang mga pulong sa politika. Kining klase sa mga pulong igo ra gyong pamolitika nga maoy hinungdan sa pagkalawos sa rose tree. Kana bang saad- diri- saad- ngadto hangtod puno ras mga saad apan walay klaro nga aksiyon sa nakitang problema nga angay solusyonan.

Laing linya mibatbat:

Or maybe but a wind that blows

Across the bitter sea.’

Ang pulong nga “wind” lain na sab nga matang sa simbolismo. Dad- on na sab kita niini sa kasaysayan sa Ireland diin ubos sa mando sa England. Ang ‘ wind’ dinhing tungora misimbolo na sab sa England nga maoy sigeng huyop sa rose tree aron ma- withered, matod pa.

Ug ang tumong mao nga mosumiter ang Ireland sa ilang kaugalingon ubos sa dakong mando sa England.

Dugangan pas mga linya og bug- at nga suhestiyon sa pakigbisog para sa nasod nga nangadoy og kagawasan:

‘ It needs to be but watered,’

James Connolly replied,

‘ To make the green come out again

And spread on every side,

And shake the blossom from the bud

To be the garden’s pride.’

‘ But where can we draw water,’

Said Pearse to Connolly,

‘ When all the wells are parched away?

O plain as plain can be

There’s nothing but our own red blood

Can make a right Rose Tree.’

Kini naghulagway nga kon dunay problema, dunay solusyon. Dinhing dapita nahimo si Yeats nga usa ka kabalyero sa mga pulong. Misugyot siyag paagi aron mabuhi ang rose tree ( Ireland). Dili takos ang pakigbisog sa tubig lamang aron mabuhi; dili kapaigo ang tubig sa giuhaw nga kagawasan; way tubig nga makatagbaw sa usa ka ulipon. Busa, ang angayng buhaton, ipahat ang kaugalingong dugo aron mabuhi ang nasod.

Dinhing balaka makita ang pakigbisog ni Yeats isip usa ka Irish batok sa England, aron makab- ot ang kaugalingnan sa Ireland. Sa laktod nga pagkaestorya, siya ang pikas aping ni Emilio Aguinaldo nga nakigbisog sab sa kagawasan sa Pilipinas human sa kapin sa 300 ka tuig nga pagkolonisar sa mga Katsila sa Pilipinas.

Mipanaw si Yeats sa edad nga 73 didto sa France. Ug siya miingon: “If I die, bury me up there at Roquebrune ( France), and then in a year’s time when the newspapers have forgotten me, dig me up and plant me in Sligo ( Ireland).”

Human sa mga tuig nga minglabay gikan sa iyang kamatayon, gibalhin ang iyang mga nabilin sa St. Columba’s Church, Drumcliff, County Sligo. Kini nga operasyon sa pagbalhin, gipangunahan ni Seán MacBride, ang anak ni Maud Gonne MacBride, ang musa ni Yeats. —

Kini naghisgot sa mga elementong kinahanglanon aron makab- ot ang pangandoy sa nasod nga makabarog sa kaugalingon: ang pagsakripisyo ug pag- antos.